Σύνταξη κειμένου: Θεόδωρος Λιζάρδος (Chief Sales Support, Marketing and PDM Officer)
Καθώς ένα ακόμα έτος φτάνει στο τέλος του, η συζήτηση στρέφεται, συνήθως, σε απολογισμούς και εκτιμήσεις για το επόμενο. Η ίδια η αλλαγή αριθμού στο ημερολόγιο συχνά δημιουργεί μια απατηλή αίσθηση αρχής και τέλους, σαν ο χρόνος να διαχωρίζεται σε αυτόνομες περιόδους.
Το παρόν σημείωμα δεν αποτελεί απολογισμό, ούτε απόπειρα πρόβλεψης. Στόχος του είναι μια νηφάλια ματιά σε κάποιες από τις θεμελιώδεις δυνάμεις που συνδιαμορφώνουν το οικονομικό περιβάλλον, και μια συνοπτική αποτύπωση της στρατηγικής προσαρμογής των επενδυτικών χαρτοφυλακίων στις επιταχυνόμενες αλλαγές.
Οι αλλαγές επιταχύνονται
Η μετάβαση προς μια νέα πολυπολική γεωπολιτική αρχιτεκτονική έγινε ιδιαίτερα εμφανής μετά την ανακοίνωση των υπέρογκων δασμών από τις ΗΠΑ την 1η Απριλίου 2025. Η περίοδος του ευρέως «ελεύθερου εμπορίου» των προηγούμενων δεκαετιών έχει υποχωρήσει, δίνοντας τη θέση της στον επανακαθορισμό σφαιρών επιρροής, στην ενίσχυση της στρατιωτικής ισχύος και στον ανταγωνισμό για τεχνολογία και στρατηγικές υποδομές.
Η ταχεία διείσδυση της τεχνητής νοημοσύνης μετασχηματίζει τις παραγωγικές διαδικασίες, αυξάνει την παραγωγικότητα, αλλά και τη ζήτηση για ενέργεια.
Παράλληλα, εξελίσσεται η παγκόσμια δημογραφική ανατροπή: στις ανεπτυγμένες χώρες οι πληθυσμοί γηράσκουν και μειώνονται, ενώ στις αναπτυσσόμενες συνεχίζουν να αυξάνονται. Η μετανάστευση αναδεικνύεται σε μια ιστορική εξέλιξη που ενισχύει το ανθρώπινο δυναμικό, αλλά , ταυτόχρονα είναι πηγή κοινωνικών και πολιτικών ανατροπών. Η ενσωμάτωση των μεταναστών, οι αυξημένες ανάγκες για κοινωνικές δαπάνες η διάρθρωση της κατανάλωσης είναι κάποιες από τις προκλήσεις της εποχής της μετανάστευσης.
Στην παγκόσμια οικονομία, το δημόσιο χρέος διευρύνεται, τα εταιρικά κέρδη παραμένουν ισχυρά και η χρηματοπιστωτική ρευστότητα αφθονεί, εν μέσω χαμηλότερης αλλά και ανθεκτικής ανάπτυξης. Η ενεργειακή μετάβαση, οι αυξημένες ανάγκες για ενέργεια της τεχνητής νοημοσύνης, η δημοσιονομική χαλάρωση, οι δασμοί και η σταδιακή επαναφορά της βιομηχανικής παραγωγής στη «Δύση» συντηρούν έναν δομικά υψηλότερο πληθωρισμό από αυτόν που επικρατούσε μέχρι και πριν τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Η οικονομία και οι αγορές προσαρμόζονται ταχέως στις αλλαγές
Παρά τη συσσώρευση των κυοφορούμενων ανατροπών, η παγκόσμια οικονομία συνέχισε να αναπτύσσεται και να προσαρμόζεται. Το 2025 αποτέλεσε χαρακτηριστική περίπτωση: η αιφνίδια ανακοίνωση επιβολής υψηλότερων από τους αρχικώς αναμενόμενους δασμούς από τις ΗΠΑ προκάλεσε έντονη ανησυχία, όμως μέσα σε λίγους μήνες οι αγορές ανέκαμψαν, καθώς αφομοίωσαν τα νέα δεδομένα και εστίασαν στα ανθεκτικά οικονομικά θεμελιώδη μεγέθη.
Οι χρηματιστηριακές αγορές, παρά τη βραχυχρόνια πίεση, κατέγραψαν θετικές επιδόσεις, οι οποίες ενίσχυσαν την ήδη ανοδική τάση των τελευταίων ετών. Οι αποδόσεις των μετοχικών αγορών μέχρι 28/11/2025 είχαν ως εξής:
Πίνακας Αποδόσεων Μετοχικών Αγορών (σε ευρώ)
|
Δείκτης |
2025 (έως 28/11) |
Από 1/1/2022 έως 28/11/2025 |
|
MSCI World – Παγκόσμιες Μετοχές |
+7,59% |
+44,58% |
|
S&P 500 – ΗΠΑ |
+5,06% |
+49,36% |
|
Eurostoxx 50 – Ευρωζώνη |
+19,45% |
+50,62% |
|
Nikkei – Ιαπωνία |
+15,61% |
+35,81% |
|
MSCI Emerging Markets – Αναδυόμενες Αγορές |
+16,31% |
+22,29% |
|
Χ.Α. Γενικός Δείκτης Συνολικής Απόδοσης – Ελλάδα |
+47,36% |
+167,15% |
Στην αγορά ομολόγων, η σταδιακή μείωση των επιτοκίων από τις περισσότερες κεντρικές τράπεζες στήριξε τις τιμές, παρά τις διακυμάνσεις, ιδιαίτερα στα ομόλογα υψηλής απόδοσης (high yield).
Η παρατεταμένη ανοδική πορεία, ωστόσο, έχει οδηγήσει σε υψηλές αποτιμήσεις σε ορισμένα δημοφιλή τμήματα της αγοράς, όπως η τεχνολογία, σε συγκέντρωση κεφαλαίων σε περιορισμένο αριθμό εταιρειών και σε μικρά επιτοκιακά περιθώρια στις αγορές εταιρικών ομολόγων.
Οι αλλαγές στο γεωπολιτική κονίστρα, καθώς και η αναζήτηση περισσότερων επικερδών επιλογών από εκείνες που έχουν κορεσθεί διαμορφώνουν ορισμένες διαρθρωτικές αλλαγές στη ροή των κεφαλαίων· κάποιες από αυτές συνιστούν η σταδιακή στροφή του επενδυτικού ενδιαφέροντος πέρα από τον στενό πυρήνα των μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών, η ενίσχυση κλάδων όπως η ενέργεια και η άμυνα, καθώς και η αναθέρμανση του ενδιαφέροντος για ευρωπαϊκές και αναδυόμενες αγορές.
Σκέψεις για τα επενδυτικά χαρτοφυλάκια
Το μεταβαλλόμενο γεωοικονομικό πλαίσιο και οι σχετικά υψηλές αποτιμήσεις στις αγορές προδιαγράφουν αυξημένη πιθανότητα για τον ερχομό μιας περιόδου υψηλότερης μεταβλητότητας και συχνότερων αναταράξεων. Σε αυτό το περιβάλλον, ορισμένες επενδυτικές αρχές αποκτούν ακόμα μεγαλύτερη αξία, ανεξαρτήτως προφίλ επενδυτή:
- Η διατήρηση επαρκούς διαφοροποίησης στα χαρτοφυλάκια, ώστε να μειώνεται η εξάρτηση από κορεσμένες επενδύσεις, στις οποίες συνωστίζεται η αγέλη των επενδυτών.
- Η ισορροπία μεταξύ αναπτυξιακών και πιο αμυντικών επιλογών, καθώς η επενδυτική σκηνή μεταβάλλεται ταχύτερα από τις προβλέψεις. Πέραν των αναμενόμενων προσδοκιών για υπεραξίες, είναι επιτακτικό οι πηγές απόδοσης να εμπλουτισθούν με προσόδους από διατηρήσιμα μερίσματα και τόκους, δηλαδή με εισοδηματικού χαρακτήρα λύσεις.
- Η αποφυγή σπασμωδικών αντιδράσεων στις περιόδους αυξημένης μεταβλητότητας, με έμφαση στη μακροπρόθεσμους στόχους των χαρτοφυλακίων και όχι στις βραχυπρόθεσμες διακυμάνσεις.
Άλλωστε, η ακριβής πρόβλεψη των σημείων εισόδου και εξόδου από τις αγορές έχει αποδειχθεί πολλές φορές χίμαιρα και η ενάσκησή της συνήθως αποφέρει περισσότερα αρνητικά, παρά θετικά αποτελέσματα. Συνεπώς, η διασπορά των χαρτοφυλακίων σε διάφορες πηγές απόδοσης με ποικίλα χαρακτηριστικά και επίπεδα κινδύνου παραμένει μια συνετή στρατηγική. Στρατηγική που σε βάθος χρόνου μπορεί να αντιμετωπίσει επιτυχώς τις προκλήσεις και τις μεταπτώσεις στις αγορές, αποφέροντας κέρδη και επίτευξη των επενδυτικών στόχων.
Επίλογος
Καθώς πλησιάζουμε το 2026, γίνεται φανερό πως οι αλλαγές δεν είναι ένα αποτέλεσμα της στιγμής, αλλά έρχονται με τη μορφή κυμάτων, πότε ήρεμα και πότε αγριεμένα. Μέσα σε αυτή τη συνεχή ροή, η επιτυχής επενδυτική δραστηριότητα περιλαμβάνει, πέρα από την επαρκή διασπορά, την ικανότητα να παρατηρούμε χωρίς βιασύνη, να κατανοούμε πριν αντιδράσουμε και να προσαρμοζόμαστε χωρίς φόβο.
Διαβάστε εδώ το πλήρες άρθρο
Επικοινώνησε μαζί μας σήμερα για μια προσωπική συζήτηση και λύσεις που ταιριάζουν στους δικούς σου στόχους.
